Ναϊάδες και Αμαδρυάδες
Γνωστές Νύμφες ήταν οι Ναϊάδες, δηλαδή οι νύμφες των νερών, των πηγών και ποταμών. Ζούσαν μέσα στις σπηλιές που βρίσκονταν κοντά σε νερό ή κάτω από τους ποταμούς. Όταν οι Αργοναύτες έφτασαν στην Προποντίδα, ο Ύλας πήγε να αναζητήσει μια πηγή για να φέρει νερό στον Ηρακλή. Όταν πλησίασε για να γεμίσει την υδρία του, μια από τις νύμφες που κατοικούσαν στην πηγή αυτή, μαγεμένη από τη θεϊκή ομορφιά του, τον αγκάλιασε από το λαιμό και τον τράβηκε μέσα στο νερό. (Απολλώνιου Ρόδιου, Αργοναυτικά Α' στ. 1234-1239)
αὐτὰρ ὅγ’ ὡς τὰ πρῶτα ῥόῳ ἔνι κάλπιν ἔρεισεν
λέχρις ἐπιχριμφθείς, περὶ δ’ ἄσπετον ἔβραχεν ὕδωρ
χαλκὸν ἐς ἠχήεντα φορεύμενον, αὐτίκα δ’ ἥγε
λαιὸν μὲν καθύπερθεν ἐπ’ αὐχένος ἄνθετο πῆχυν
κύσσαι ἐπιθύουσα τέρεν στόμα· δεξιτερῇ δὲ
ἀγκῶν’ ἔσπασε χειρί, μέσῃ δ’ ἐνικάββαλε δίνῃ.
Άλλες γνωστές Νύμφες ήταν οι Αμαδρυάδες. Ήταν οι νύμφες των δέντρων και των λιβαδιών. Τα πεύκα, έλατα και οι δρυς άρχιζαν να μεγαλώνουν όταν άρχιζε η ζωή μιας νύμφης. Ήταν δυνατά δέντρα που ζούσαν πολλά χρόνια και απαγορεύονταν στους θνητούς να τα κόψουν. Όταν ερχόταν η ώρα της νύμφης να πεθάνει, μαραινόταν πρώτα το δέντρο της.
Ορφικός ύμνος προς τις Νύμφες
Νυμφών θυμίαμα, αρώματα
Νύμφαι, ѳυγατέρες μεγαλήτορος Ὠκεανοῖο,
ὑγροπόροις γαίης ὑπὸ κεύѳεσιν οἰκί' ἔχουσαι,
κρυѱίδρομοι, Βάκχοιο τροφοί, χѳόνιαι, πολυγηѳεῖς,
καρποτρόφοι, λειμωνιάδες, σκολιοδρόμοι, ἁγναί,
ἀντροχαρεῖς, σπήλυγξι κεχαρμέναι, ἠερόφοιτοι,
πηγαῖαι, δρομάδες, δροσοείμονες, ἴχνεσι κοῦφαι,
φαινόμεναι, ἀφανεῖς, αὐλωνιάδες, πολυανѳεῖς,
σὺν Πανὶ σκιρτῶσαι ἀν' οὔρεα, εὐάστειραι,
πετρόρυτοι, λιγυραί, βομβήτριαι, οὐρεσίφοιτοι,
ἀγρότεραι κοῦραι, κρουνίτιδες ὑλονόμοι τε,
παρѳένοι εὐώδεις, λευχείμονες, εὔπνοοι αὔραις,
αἰπολικαί, νόμιαι, ѳηρσὶν φίλαι, ἀγλαόκαρποι,
κρυμοχαρεῖς, ἁπαλαί, πολυѳρέμμονες αὐξίτροφοί τε,
κοῦραι ἁμαδρυάδες, φιλοπαίγμονες, ὑγροκέλευѳοι,
Νύσιαι, μανικαί, παιωνίδες, εἰαροτερπεῖς,
σὺν Βάκχωι Δηοῖ τε χάριν ѳνητοῖσι φέρουσαι·
ἔλѳετ' ἐπ' εὐφήμοις ἱεροῖς κεχαρηότι ѳυμῶι
νᾶμα χέουσαι ὑγεινὸν ἀεξιτρόφοισιν ἐν ὥραις
Μετάφραση
Νύμφες θυγατέρες του μεγαλόκαρδου Ωκεανού.
που έχετε τις κατοικίες σας στα βάθη της γης σε δρόμους υγρούς,
και κατοικείτε σε κρυφούς τόπους, που εθρέψατε τον Βάκχο γήινες,
που παρέχετε μεγάλη χαρά,
που τρέφετε τους καρπούς και ζείτε στα λιβάδια,
που γυρίζετε στα λοξά μονοπάτια, οι αγνές
που χαίρεστε στα σπήλαια και περιπλανιέστε στον αέρα
σεις ζείτε στις πηγές και κινείστε γρήγορα
έχετε την δροσιά για φόρεμα και πόδια ελαφρά
φανερώνεστε, αλλά και δε φαίνεστε, ζείτε στις κοιλάδες και έχετε πολλά άνθη·
μαζί με τον Πάνα πηδάτε επάνω στα βουνά, ενθουσιαστικές,
που βγαίνετε από τις πέτρες, είστε λιγερόφωνες προέρχεστε από τις βρύσες,
και ζείτε στα δάση είστε αρωματισμένες παρθένες, ντυμένες στα λευκά,
αποπνέετε ωραίες αύρες,
έχετε σχέση με τους αιγοβοσκούς, με τους ποιμένες,
είστε φίλες των θηρίων, φέρετε ωραίους καρπούς
χαίρεστε στους δρυμούς, είστε απαλές, τρέφετε πολλούς, βοηθάτε στην αύξηση
είστε κόρες πού γεννηθήκατε μαζί με τις βελανιδιές,
αγαπάτε τα παιγνίδια, περπατάτε στα νερά,
Νύσιαι, μανιακές, θεραπευτικές, ευχαριστείστε με την άνοιξη
και μαζί με τον Βάκχο και την Δηώ φέρετε χαρά στους ανθρώπους.
Ελάτε με χαρούμενη καρδιά στις ιερές θυσίες
και χύνετε νερό υγιεινό σε εποχές πού βοηθούν την αύξηση των καρπών