Άρης. Ο θεός του πολέμου

Άρης και Τρωικός Πόλεμος

Ο Άρης συγκρούστηκε με τη θεά Αθηνά. Η Αθηνά όμως ως θεά της σοφίας, συνδύαζε τη δύναμη με την εξυπνάδα. Γι΄αυτό τις περισσότερες φορές νικούσε το θεό και τον ντρόπιαζε. Οι πιο πολλές συγκρούσεις ανάμεσα τους έγιναν στη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου. Στην τελική μάχη του πολέμου όλοι οι θεοί έτρεξαν πάνοπλοι στο πεδίο της μάχης. Με τους Έλληνες ήταν η Ήρα, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος και η Αθηνά. Με τους Τρώες ήταν ο Απόλλων, ο Άρης, η Άρτεμη και η Αφροδίτη.

Ο Άρης όρμησε στην Αθηνά και έριξε το δόρυ του που διαπέρασε την αιγίδα της. Η Αθηνά χωρίς να χάσει το θάρρος της, άρπαξε ένα πελώριο βράχο και το έριξε πάνω στον Άρη, ο οποίος σωριάστηκε κάτω. Οι υπόλοιποι θεοί τον χλεύασαν για μια ακόμη φορά και μόνο η Αφροδίτη πήγε κοντά του να τον βοηθήσει (Ιλιάδα Φ 391-417).

ἔνθ᾽ οἵ γ᾽ οὐκέτι δηρὸν ἀφέστασαν· ἦρχε γὰρ Ἄρης
ῥινοτόρος, καὶ πρῶτος Ἀθηναίῃ ἐπόρουσε
χάλκεον ἔγχος ἔχων, καὶ ὀνείδειον φάτο μῦθον·
τίπτ᾽ αὖτ᾽ ὦ κυνάμυια θεοὺς ἔριδι ξυνελαύνεις
θάρσος ἄητον ἔχουσα, μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν;
ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε Τυδεΐδην Διομήδε᾽ ἀνῆκας
οὐτάμεναι, αὐτὴ δὲ πανόψιον ἔγχος ἑλοῦσα
ἰθὺς ἐμεῦ ὦσας, διὰ δὲ χρόα καλὸν ἔδαψας;
τώ σ᾽ αὖ νῦν ὀΐω ἀποτισέμεν ὅσσα ἔοργας.
ὣς εἰπὼν οὔτησε κατ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν
σμερδαλέην, ἣν οὐδὲ Διὸς δάμνησι κεραυνός·
τῇ μιν Ἄρης οὔτησε μιαιφόνος ἔγχεϊ μακρῷ.
ἣ δ᾽ ἀναχασσαμένη λίθον εἵλετο χειρὶ παχείῃ
κείμενον ἐν πεδίῳ μέλανα τρηχύν τε μέγαν τε,
τόν ῥ᾽ ἄνδρες πρότεροι θέσαν ἔμμεναι οὖρον
ἀρούρης·
τῷ βάλε θοῦρον Ἄρηα κατ᾽ αὐχένα, λῦσε δὲ γυῖα.
ἑπτὰ δ᾽ ἐπέσχε πέλεθρα πεσών, ἐκόνισε δὲ χαίτας,
τεύχεά τ᾽ ἀμφαράβησε· γέλασσε δὲ Παλλὰς Ἀθήνη,
καί οἱ ἐπευχομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
νηπύτι᾽ οὐδέ νύ πώ περ ἐπεφράσω ὅσσον ἀρείων
εὔχομ᾽ ἐγὼν ἔμεναι, ὅτι μοι μένος ἰσοφαρίζεις.
οὕτω κεν τῆς μητρὸς ἐρινύας ἐξαποτίνοις,
ἥ τοι χωομένη κακὰ μήδεται οὕνεκ᾽ Ἀχαιοὺς
κάλλιπες, αὐτὰρ Τρωσὶν ὑπερφιάλοισιν ἀμύνεις.
ὣς ἄρα φωνήσασα πάλιν τρέπεν ὄσσε φαεινώ·
τὸν δ᾽ ἄγε χειρὸς ἑλοῦσα Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη
πυκνὰ μάλα στενάχοντα· μόγις δ᾽ ἐσαγείρετο θυμόν.

Η ίδρυση του Αρείου Πάγου

Ένας αττικός μύθος συνδέει την ίδρυση του Αρείου Πάγου με τον Άρη. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας στο έργο του Ελλάδος Περιήγησις (Αττικά 28.5), ο Άρης ήταν ζευγαρωμένος με την κόρη του Κέκροπα, Άγραυλο και απέκτησε μαζί της μια κόρη, την Αλκίππη. Ο γιος του Ποσειδώνα και της νύμφης Ευρύτης Αλιρρόθιος βίασε την Αλκίππη και ο Άρης, για να εκδικηθεί την πράξη του, τον σκότωσε. Ο Ποσειδώνας συγκάλεσε έκτακτο δικαστήριο των θεών για να καταδικάσει τον Άρη. Η συνεδρίαση έγινε σε ένα λόφο κοντά στην Ακρόπολη. Οι θεοί όμως αποφάσισαν την αθώωση του Άρη. Έτσι ο λόφος ονομάστηκε Άρειος Πάγος και από τότε όλες οι ποινικές υποθέσεις των Αθηνών εκδικάζονταν εκεί.

[28.5] ἔστι δὲ Ἄρειος πάγος καλούμενος, ὅτι πρῶτος Ἄρης ἐνταῦθα ἐκρίθη, καί μοι καὶ ταῦτα δεδήλωκεν ὁ λόγος ὡς Ἁλιῤῥόθιον ἀνέλοι καὶ ἐφ᾽ ὅτῳ κτείνειε. κριθῆναι δὲ καὶ ὕστερον Ὀρέστην λέγουσιν ἐπὶ τῷ φόνῳ τῆς μητρός· καὶ βωμός ἐστιν Ἀθηνᾶς Ἀρείας, ὃν ἀνέθηκεν ἀποφυγὼν τὴν δίκην. τοὺς δὲ ἀργοὺς λίθους, ἐφ᾽ ὧν ἑστᾶσιν ὅσοι δίκας ὑπέχουσι καὶ οἱ διώκοντες, τὸν μὲν Ὕβρεως τὸν δὲ Ἀναιδείας αὐτῶν ὀνομάζουσι.

Ορφικός ύμνος προς το θεό Άρη